طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟
یک رشتهٔ پزشکی و تخصصی بالینی است که در سال ۱۹۴۷ بورد تخصصی رشته طب فیزیکی و توانبخشی در آمریکا تصویب شد. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از درمانهای غیر داروئی در کنار سایر درمانهای متداول در درمان بیماریها عضلانی ، مفصلی ، تاندون ها و ستون فقرات کمر، گردن و پشت استفاده میکند و علاوه بر درمان بیماری و کاهش درد در جهت رسیدن به حداکثر عملکرد بیمار و بهبود کیفیت زندگی تلاش مینماید.
رشته طب فیزیکی و توانبخشی به عنوان یکی از تخصصهای پزشکی مجموعاً به سه قسمت تقسیم میشود:
1. طب فیزیکی: در این روش به تشخیص و درمان غیر جراحی اختلالات مفاصل ، عضلات ، ستون فقرات و ...پرداخته میشود مثل تشخیص علت و درمان درد شانه، گردن، کمر و زانوها . متخصصین این رشته علاوه بر استفاده از روشهای متداول دارویی از درمانهای غیر دارویی نظیر جریانهای الکتریکی، ماساژ ، مانیپولاسیون (درمانهای دستی) مفاصل ، ورزش درمانی، ورزش در آب و ... در درمان بیماریها استفاده میکنند. تا حدود ۲۰ سال قبل، اکثر افرادی که برای درمان دردهای عضلانی اسکلتی به درمانگاه های فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می کردند، افراد بالای ۵۵ تا ۶۰ سال بودند ولی امروزه این سن به ۳۰ سال کاهش پیدا کرده و پزشکان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین ۳۰ تا ۵۰ سال با دردهای گردن، زانو، کمر و مفاصل به مراکز درمانی هستند. بیش از ۸۰درصد از افراد حداقل یک بار در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می کنند. همانکونه که مطلعید فقط 2% از مواردی که موجب دردهای ستون فقرات می گردند احتیاج به جراحی داشته و بقیه با روشهای غیر جراحی قابل درمان می باشند.دردهای ستون فقرات و دردهای ارجاعی ناشی از آن دارای علل متعدد هستند ، علاوه بر دردهای ناشی از دیسک اجزاء دیگر ستون فقرات نیز می توانند موجب دردهای موضعی ، رادیکولر و ارجاعی گردند بنابراین همانگونه که در بالا ذکر گردید درصد کمی از درد ستون فقرات (کمر ، گردن و ناحیه توراسیک)ناشی از بیماریهای شدید مانند هرنییشن شدید دیسک ،رادیکولوپاتی ، کانسرهای موضعی و متاستاتیک و ... می باشد و بسیاری از درد ستون فقرات از طریق آموزش صحیح بیماران جهت رعایت POSTURE صحیح ، ارگونومی صحیح محل کار ، ورزشهای لازم جهت تقویت عضلات ، فیزیوتراپی ، مانیپولاسیون (درمانهای دستی) و سایر روشها قابل درمان می باشند . دردهای مزمن زانو ، شانه ، آرنج ، گردن ، پشت و سایر دردهای عضلانی و مفصلی را نیزمی توان با معاینه دقیق و تشخیص علت آن با روشهای غیر جراحی و درمانهای فیزیکی کاهش داد و یا درمان کرد .
2.طب توانبخشی: توانبخشی بیماران یکی ذیگر از محدوده های کاری متخصص طب فیزیکی و توانبخشی که در آن با روشها و تجهیزات گوناگون سعی در ارتقا کیفیت زندگی ، سطح سلامت و افزایش عملکرد بیماران دچار اختلالات عضوی مانند حرکتی در بیماران بدنبال سکته مغزی ، آسیب های مغزی پس از حوادث یا کودکان دچار فلج مغزی و ... می نمایند.توانبخشی دارای حیطه های مختلف می باشد که عبارتند از توانبخشی عصبی حرکتی ، توانبخشی قلبی ، توانبخشی ریوی و ...
3.طب الکترودیاگنوزیس: در این قسمت که معروف به نوار عصب و عضله می باشد ازطریق تست های مختلف علت اختلالات عصبی و عضلانی در بیماران دچار خواب رفتگی ، گزگز دست و پاها ، دیسک های کمری و گردنی ، بیماریهای که موجب ضعف عضلانی یا تحلیل رفتن عضلات می گردند بررسی و مورد ارزیابی قرار می گیرند.